BUDDHA GESTURES

By Ek Chandararith 

The meaning of Buddha's gestures

In Cambodia, the main gestures (Mudra) of  the Buddha are as follows:

១. កាយវិការដែលធ្វើឲ្យទុកចិត្ត ឬអភ័យបុទ្រា: ( Abhaya Mudra)

ពីការដែលព្រះពុទ្ធសំដែងធម៌ ប្រោសសត្វលោក និងសំដែងនូវការពុំខ្លាចអ្វីទាំង  អស់ ។ ព្រះអង្គទ្រង់ព្រះកាយឈរ ព្រះហស្តស្តាំរាចេញ ទៅខាងមុខ ចំណែកព្រះហស្ទឆ្វេងវិញសំយុងចុះក្រោម ។

1-Abhaya Mudra 

- Protection or absence-of-fear gesture

This  is when  the  Buddha gave his sacred sermons to save the  lives of human beings  and  taught  his disciples  the  ways to  dispel  fear. The  Buddha stands  with  his  right  hand  shown  up  to  execute  the  Abhaya Mudra, while  the  left hand  hangs  down 

at his side.

In Theravada Buddhism, it is usually made with the right hand raised to shoulder height, the arm bent and the palm facing outward with the fingers upright and joined and the left hand hanging down while standing. In Thailand and Laos, this mudra is associated with the walking Buddha, often shown having both hands making a double Abhaya mudra that is uniform.

The mudra was probably used before the onset of Buddhism as a symbol of good intentions proposing friendship when approaching strangers.

In Gandhara art, it is seen when showing the action of preaching. It was also used in China during the Wei and Sui eras of the 4th and 7th centuries.

The gesture was used by the Buddha when attacked by an elephant, subduing it as shown in several frescoes and scripts. In Mahayana Buddhism, the northern schools' deities often paired it with another mudra using the other hand.

In Japan, when the Abhaya mudra is used with the middle finger slightly projected forward, it is a symbol of the Shingon sect.

២. កាយវិការសម្បុរស ឬការធ្វើទាន ដែលហៅថា វរមុទ្រារ: (Vara Mudra)

មានព្រះហស្តទាំងពីរសំយុងចុះ ហើយបាតព្រះហស្តបែរទៅខាងមុខជានិច្ច ដូចជាព្រះពុទ្ធរូបប្រទានអភ័យមុទ្រាដែរ ព្រះពុទ្ធរូបមានកាយវិកា វរមុទ្រារ នេះ មានស្ថានភាពគង់ពត់ព្រះភ្នែនក៏មាន ទ្រង់ឈរក៏មាន ។ 

2 Vara Mudra - Gesture of Charity

His  figure  stands  with  both  hands  hanging down  at the sides with  the opened arms  palm  constantly facing  forward.  We can see this Buddha's figure both  in  the  position of standing and  sitting cross-legged.

៣. កាយវិការនៃទល្បីធម្ម ឬវិធីកមុទ្រា: (Argumentation or Vitarka Mudra)

មានបាតព្រះហស្តបែរទៅមុខ ហើយម្រាមកណ្តាលទេប៉ះ និងចុងមេដៃជានិច្ច ។

3 Vitarka Mudra

Gesture of Argumentation

The Buddha's two opened hands face forward with his middle  finger  folded  against  his thumb.

៤. កាយវិការសំដែងធម៌ចក្រ ឬធម្មចក្រមុទ្រា: (Dharmacakra Mudra)

គង់ពត់ព្រះភ្នែនមានព្រះហស្តគ្រប់ម្រាម ធ្វើវង់មួល ដូចជារូបគង់រទេះ ចំណែកព្រះហស្តឆ្វេងធ្វើដូចជាព្រះហស្តស្តាំក៏មាន ឬក៏ដាក់លើព្រះឧរុក៏មាន ។ កាយវិការបែបនេះ គេពុំសូវបានជួបប្រទះជាញឹកញាប់ទេ នៅប្រទេសកម្ពុជាយើង ។

4 Dharma Chakra Mudra

Gesture of turning the wheel of the law

The Buddha sits cross-legged with the fingers of each hand  forming a wheel and  placed  against  his chest. This gesture is rarely found in Cambodia.

៥. ព្រះពុទ្ធ​រូបសម្មាធិ ឬនិយាមុទ្រា: (Dhyana Mudra )

ព្រះអង្គគង់ពត់ព្រះភ្នែន ដាក់ព្រះហស្តស្តាំផ្ងារលើព្រះហស្តឆ្វេងដាក់តម្រួតលើព្រះភ្នែន ហើយបាតព្រះហស្ថទាំងពីរដាក់បែរទៅលើទាំងអស់ ។

5 Niyana Mudra

Gesture  of Meditation

The  Buddha sits cross-legged,

 with  both  palm  facing  upward  on  his lap.

៦. កាយវិការវិជ័យ «ព្រះពុទ្ធថ្លាញ់ចារ ឬ ភូមិស្យ័លមុទ្រា: (Bhumisparca Mudra)

គង់ពត់ព្រះភ្នែនដូចព្រះពុទ្ធរូបសម្មាធិដែរ ប៉ុន្តែព្រះហស្តស្តាំផ្តាប់លើព្រះឧរុ ហើយចង្អុលចុះទៅផែនដី ចំណែកព្រះហស្ថឆ្វេងផ្ងារលើដាក់លើព្រះឱរុ ។ គឺនៅពេលនេះហើយ ដែលគេសង្កេតឃើញនៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទនានានូវរូបនាងហឹងធរណីច្បូតសក់ ហើយបង្កើតបានជាមហាសាគរ និងសត្វទឹកសាហាវទាំងឡាយដែលកំពុងខាំសម្លាប់រាមាធិរាជ និងពលរេហ៍ដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ លុះដោយអាវុធគ្រប់ដៃ ។

6 Bhumisparsa Mudra

Gesture of calling the earth to witness

The Buddha sits cross-legged and his opened right 

hand points  down  at the ground so as to call the

earth as a witness, while his left hand  remains open  upward on his lap. We can frequently  find  this posture on the walls of historical  monuments, with the goddess of the earth stroking  her hair to form water in which cruel water animals  are trying to attack  the devils.

៧.  កាយវិការ បាត្រទានមុទ្រា: ( Jalradana Mudra )

គឺព្រះពុទ្ធរូបឈរអោបបាត្រ ជាតំណាងកាលដែលព្រះអង្គទ្រង់និមិន្តបិណ្ឌបាត្រ ។

7 Patradana Mudra

Gesture of asking for alms

The Buddha stands and holds an alms bowl.

This represents the time for him to ask for alms from Buddhist  people.

៨. កាយវិការលយនមុត្រា:

ព្រះពុទ្ធរូបផ្ទំផ្អៀងព្រះកាយទៅខាងស្តាំ ហើយព្រះបាទឆ្វេងទម្រូតលើព្រះបាទស្តាំ។ រកសង្កេតឃើញពុទ្ធបដិមាជាច្រើនកំពុងផ្ទំ និងមាន ព្រះពុទ្ធរូបផ្ទំធម្មតាក៏មាន ផ្ទំលើបញ្ចេសន:ជាអនុដ្ឋានសញ្ញា ទ្រង់បរិនិពាន្ធក៏មាន ។

ក្រៅពីកាយវិការទាំង ៤ ខាងលើនេះ គេសង្កេតឃើញព្រះពុទ្ធរូបផ្សេងៗ ទៀតនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងដូចជា:

ក. ព្រះពុទ្ធរូបនាគប្រក់ : (Boudhha sous Naga)

ដែលជាតំណាងព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ កាលព្រះអង្គគង់នៅលើភ្នំស្រះ មុចលិន្ទ (Mucilinda​Naga) ក្នុងពេលនោះមានភ្លៀងបង្ហូរមកយ៉ាងខ្លាំង ហើយមាននាគរាជមួយមកពេនព័ទ្ធព្រះអង្គ និងបើកពពារគ្របបាំងលើព្រះអង្គ ដើម្បីការពារកុំអោយទទឹកខ្លួន ។

យើងសូមបញ្ជាក់ថា ព្រះពុទ្ធរូបនាគប្រក់នេះ គេប្រទះឃើញតែនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងទេដែលកសាងឡើងតាមលំនាំតាមរឿងពុទ្ធប្បវត្តី ។ នៅប្រទេសឥណ្ឌាគ្មានព្រះពុទ្ធរូបនាគប្រក់នេះទេ ។

ខ. ព្រះពុទ្ធរូបទ្រង់គ្រឿង: (Bouddha Parè )

ព្រះពុទ្ធរូបនេះ មានទ្រង់ទ្រាយដូចរូបស្តេចចក្រ ដែលទ្រង់ក្រឿងមកុដ សង្វា ខ្សែ សុរង់ និងចិញ្ជៀនជាដើម ។

គ. ព្រះពុទ្ធរូបទ្រង់ព្រះសម្តេច ឬព្រះពុទ្ធរូបទុក្ខចិរយា: (Martyre )

គឺជាពុទ្ធរូបដែលមានស្បែក និងឆ្អឹង  ដោយព្រះអង្គពុំព្រមឆាន់អ្វីទាំងអស់ក្នុងការសញ្ជឹងរកធម៌ ។

យើងសង្កេតឃើញថា ព្រះពុទ្ធរូបមានច្រើនបែប ច្រើនយ៉ាងនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងនេះ ក៏ប៉ុន្តែសិល្បករខ្មែរជំនាន់ដើមចូលចិត្តសាងតែព្រះពុទ្ធរូបនាគប្រក់ ព្រះពុទ្ធប្រទានអភ័យ ព្រះពុទ្ធរូបមារវិជ័យ​ព្រះពុទ្ធរូបសម្មាធិ និងព្រះពុទ្ធិដែលកំពុងផ្ទំ សយនុមុទ្រា ។ ចំណែកឯកាយវិការដទៃទៀត គេពុំសូវជួបប្រទះជាញឹកញាប់ទេ ។  

8 Sayana Mudra

Reclining Buddha

The Buddha  sleeps on  the right with his left hand  placed on  his side.